Alkylphenol ethoxylate

Alkylphenol ethoxylate (viết tắt APEO) là một nhóm chất hoạt động bề mặt không ion (nonionic surfactant), được tổng hợp bằng cách gắn chuỗi ethylene oxide vào phân tử alkylphenol.

Cấu trúc:

• Gồm 2 phần:
  
  

  • Alkylphenol (nhóm thân dầu, kỵ nước) → giúp bám vào dầu, chất hữu cơ.
    
    

  • Ethoxylate (chuỗi polyoxyethylene thân nước) → giúp tan trong nước.
    
    

• Công thức tổng quát: R–Ph–O–(CH₂CH₂O)ₙH
  (trong đó R = nhóm ankyl, n = số đơn vị ethoxy).
  
  

Tính chất:

• Dạng lỏng nhớt, màu vàng nhạt đến nâu.
  
  

• Tan trong nước và dung môi hữu cơ.
  
  

• Là chất nhũ hóa, thấm ướt, phân tán và làm sạch rất mạnh.
  
  

Ứng dụng:

1. Trong thuốc bảo vệ thực vật (BVTV):
   
   

   • Là chất nhũ hóa (emulsifier) giúp trộn đều thuốc gốc dầu với nước.
     
     

   • Là chất hoạt động bề mặt (wetting agent, spreader) giúp giọt thuốc loang đều, thấm sâu vào mô lá và côn trùng.
     
     

   • Hỗ trợ các dạng chế phẩm: EC (emulsifiable concentrate), SC, EW, SE.
     
     

2. Trong công nghiệp:
   
   

   • Chất tẩy rửa công nghiệp, giặt tẩy vải sợi.
     
     

   • Phụ gia trong ngành dệt, thuộc da, sơn, mực in.
     
     

   • Chất nhũ hóa trong sản xuất nhựa, cao su.
     
     

Nhược điểm:

• Không phân hủy sinh học nhanh → có thể tồn lưu trong môi trường.
  
  

• Sản phẩm phân hủy nonylphenol (NP) được xem là chất gây rối loạn nội tiết ở động vật.
  
  

• Do đó, nhiều nước (EU, Mỹ, Nhật, Hàn…) đã hạn chế hoặc cấm APEO trong nông nghiệp và công nghiệp tẩy rửa, thay thế bằng surfactant sinh học hoặc an toàn hơn (ví dụ: alkyl polyglucoside – APG, alcohol ethoxylate).
  
  

👉 Tóm gọn: Alkylphenol ethoxylate là chất hoạt động bề mặt không ion, thường dùng làm chất nhũ hóa và chất thấm ướt trong thuốc BVTV, nhưng có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường và bị hạn chế ở nhiều quốc gia.