Cyclohexanone

Cyclohexanone là một hợp chất hữu cơ thuộc nhóm xeton vòng, công thức phân tử C₆H₁₀O.

1. Bản chất & cấu trúc

• Công thức cấu tạo: vòng cyclohexane (6C) gắn với 1 nhóm carbonyl (>C=O).
  
  

• Tên gọi khác: oxohexamethylene.
  
  

• Dạng chất lỏng không màu – vàng nhạt, mùi ngọt nhẹ (giống axeton + bạc hà).
  
  

2. Tính chất

• Nhiệt độ sôi: ~155–156 °C (cao hơn acetone).
  
  

• Tan hạn chế trong nước, tan tốt trong dung môi hữu cơ.
  
  

• Dễ cháy, bay hơi chậm hơn acetone.
  
  

• Hoạt tính dung môi mạnh với nhiều polymer và nhựa.
  
  

3. Ứng dụng

• Nguyên liệu công nghiệp:
  
  

  • Sản xuất nylon-6 và nylon-6,6 (qua caprolactam và adipic acid).
    
    

• Dung môi:
  
  

  • Dùng để hòa tan nhựa, sáp, dầu, cao su.
    
    

  • Là dung môi trong sơn, vecni, mực in.
    
    

• Trong thuốc BVTV:
  
  

  • Cyclohexanone được dùng như dung môi pha chế cho một số hoạt chất khó tan trong nước (ví dụ pyrethroid).
    
    

  • Thường có mặt trong công thức thuốc trừ sâu dạng EC (Emulsifiable Concentrate).
    
    

4. Độc tính & an toàn

• Độc tính trung bình:
  
  

  • Hít nhiều → gây nhức đầu, buồn nôn, kích ứng mắt và da.
    
    

  • Tiếp xúc lâu dài → có thể ảnh hưởng gan, thận.
    
    

• Ít độc với môi trường hơn dung môi thơm (như xylene, toluene).
  
  

• Cần bảo quản kín, tránh cháy nổ.
  
  

👉 Tóm gọn: Cyclohexanone là dung môi hữu cơ thuộc nhóm xeton vòng, lỏng, dễ cháy, dùng nhiều trong công nghiệp sản xuất nylon và trong thuốc BVTV dạng nhũ dầu (EC) để hòa tan hoạt chất.