Nonylphenol ethoxylate (NPEO) là một loại chất hoạt động bề mặt không ion (nonionic surfactant), thuộc nhóm alkylphenol ethoxylate (APEO). Đây là hóa chất được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành, trong đó có thuốc bảo vệ thực vật (BVTV).
Nhóm kỵ nước (hydrophobic): nonylphenol (NP) → một nhân vòng benzen gắn với chuỗi nonyl (C₉H₁₉).
Nhóm ưa nước (hydrophilic): chuỗi polyoxyethylene −(CH2CH2O)n−-(CH₂CH₂O)ₙ-−(CH2CH2O)n−.
Công thức tổng quát: C₉H₁₉–C₆H₄–O–(CH₂CH₂O)ₙH
Dạng lỏng sệt hoặc sáp, màu vàng nhạt đến nâu.
Tan tốt trong nước và dung môi hữu cơ.
Có khả năng nhũ hóa, phân tán, thấm ướt và tạo bọt mạnh.
Trong thuốc BVTV:
Làm chất nhũ hóa (emulsifier) trong thuốc dạng EC, EW.
Làm chất thấm ướt (wetting agent) giúp giọt thuốc loang đều trên lá.
Làm chất phân tán (dispersant) trong thuốc dạng bột/huyền phù.
Trong công nghiệp:
Chất tẩy rửa, giặt công nghiệp.
Phụ gia trong dệt nhuộm, thuộc da, sản xuất giấy.
Nhũ hóa trong sơn, mực in, nhựa.
Khi vào môi trường, NPEO bị phân hủy thành Nonylphenol (NP) – một chất bền, khó phân hủy sinh học.
NP có khả năng gây rối loạn nội tiết (endocrine disruptor) ở động vật thủy sinh và con người.
Độc với cá, nhuyễn thể, tảo.
Vì vậy:
Liên minh châu Âu (EU), Mỹ, Canada, Nhật, Hàn… đã hạn chế hoặc cấm sử dụng NPEO trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là chất tẩy rửa và nông nghiệp.
Các sản phẩm “thân thiện môi trường” hiện nay thường dùng chất thay thế như: Alcohol ethoxylates (AEO), Alkyl polyglucoside (APG), hoặc Surfactant sinh học.
👉 Tóm lại: Nonylphenol ethoxylate (NPEO) là phụ gia nhũ hóa – thấm ướt phổ biến trong thuốc BVTV, nhưng gây nguy cơ ô nhiễm môi trường và rối loạn nội tiết, nên đang dần bị thay thế bởi phụ gia xanh, an toàn hơn.